Wat is een modelrecht?

Modelrecht, ook bekend als tekeningen- of modellenrecht, biedt bescherming aan het unieke uiterlijk van gebruiksvoorwerpen. Dit recht erkent de esthetische aspecten van een object, zoals de vormgeving, kleur, of het gebruikte materiaal. Het is van toepassing op zowel tweedimensionale ontwerpen, zoals patronen op textiel, als op driedimensionale vormgeving, bijvoorbeeld van gebruiksvoorwerpen zoals telefoons of stoelen.

Voorwaarden voor Bescherming

Om voor modelbescherming in aanmerking te komen, moet een ontwerp aan drie hoofdvoorwaarden voldoen:

1. Nieuwheid: Het ontwerp moet nieuw zijn en mag nog niet eerder openbaar gemaakt zijn.
2. Eigen karakter: Het ontwerp moet een eigen, unieke uitstraling hebben die het onderscheidt van bestaande ontwerpen.
3. Niet technisch bepaald: De vormgeving mag niet uitsluitend door de technische werking van het object bepaald zijn, aangezien technische innovaties onder octrooirecht vallen.

Openbaarmaking en Respijtperiode

Er geldt een respijtperiode van één jaar waarin het ontwerp maximaal openbaar mag zijn, voordat de bescherming aangevraagd wordt. In Europa en de Verenigde Staten kan men gebruikmaken van deze respijtperiode. Echter, voor landen buiten deze regio's kan het openbaar maken van het ontwerp binnen dit jaar leiden tot het verlies van de mogelijkheid op modelbescherming.

Verlening en Conflictbeslechting

Modelrecht wordt in de Benelux en Europese Unie verleend zonder voorafgaande toetsing op nieuwheid of eigen karakter. In geval van een conflict is het aan de partijen (eventueel via juridische weg) om de geldigheid van de bescherming aan te tonen.

Beschermingsduur en Verlenging

De beschermingsduur van het modelrecht is in beginsel vijf jaar vanaf de aanvraagdatum. Deze termijn kan verlengd worden in periodes van vijf jaar tot een maximum van 25 jaar. In sommige landen kan de maximale beschermingsduur beperkt zijn tot vijftien jaar.